Gaan overheden Blockchain gebruiken om ESG-doelstellingen op te stellen?

Wat zijn CBDC's?

CBDC staat voor Central Bank Digital Currency. Het zijn digitale tokens die zijn uitgegeven door de centrale bank van een land en die gekoppeld zijn aan de waarde van het oorspronkelijke fiatgeld van dat land.

Ze gebruiken effectief de kracht van blockchaintechnologie om programmeerbaar geld uit te geven. Bovendien houden centrale banken zo niet alleen de controle over de hoeveelheid valuta in omloop, maar kunnen ze ook voorwaarden stellen aan de uitgegeven CBDC door middel van slimme contracten.

De uitdagingen van het implementeren van ESG-doelstellingen

Er zijn momenteel geen echte richtlijnen voor het implementeren van ESG-doelstellingen. Dit zorgt voor onzekerheid bij bedrijven terwijl ze proberen aan meerdere normen te voldoen. Bovendien heeft het ervoor gezorgd dat bedrijven als Tesla van ESG-indicatoren zijn verwijderd, ondanks het feit dat Tesla een ESG-vriendelijke wereldleidende producent van elektrische voertuigen is.

Een belangrijker probleem met ESG-doelstellingen doet zich momenteel voor op de energiemarkt. Lagere afhankelijkheid van fossiele brandstoffen als middel om de broeikasgasuitstoot te beperken en zo klimaatverandering tegen te gaan, is natuurlijk bewonderenswaardig. Helaas zijn er zulke agressieve maatregelen genomen om deze ESG-doelstellingen te behalen, dat de meeste landen in een energiecrisis beland zijn.

De energiecrisis waarvan we getuige zijn in het VK en Europa wordt verergerd door de afhankelijkheid van Russische olie tijdens een periode van bekoelde betrekkingen. De energierekeningen in het VK gaan in oktober met 80% omhoog. Tegelijkertijd wil Europa de energievraag met 10% verminderen tot 31 maart 2023, wat kan leiden tot beperkte beschikbaarheid tijdens piekuren. Dit willen ze bereiken door de levering aan burgers tijdelijk te blokkeren, en mensen financieel te compenseren om hun verbruik vrijwillig te verminderen.

Maar ESG-maatregelen zijn niet beperkt tot de directe energietoevoer. Landen die te agressief de ESG-doelstellingen nastreven, kunnen te maken krijgen met toenemende maatschappelijke onrust en massaprotesten.

Zo begon de Nederlandse regering in juli 2022 te pleiten voor een onvermijdelijke transitie naar kringlooplandbouw in 2030. Om deze doelen te bereiken, moest voor 2030 de uitstoot van de Nederlandse landbouw met 50 procent omlaag, en die van kunstmest met 30 procent. Deze stap zou onmiddellijk ernstige gevolgen hebben voor de sector en velen ertoe dwingen hun vee te verkopen om aan de ESG-doelstelling te voldoen.

Hoe kunnen CBDC’s ESG-doelstellingen beïnvloeden?

CBDC’s bieden een aantal nieuwe mogelijkheden voor ESG-doelstellingen. De problematiek van onduidelijke richtlijnen voor bedrijven kan aangepakt worden met duidelijke richtlijnen in slimme contracten die de overheid uitgeeft. Deze slimme contracten zouden binair zijn, dus bedrijven voldoen dus wel of niet, en ontvangen daarvoor voordelen of boetes.

Er bestaat echter ook een cynischere kijk op het effect dat gewone burgers ondervinden op het snijpunt van ESG en CBDC’s. Belastingen en uitkeringen door de centrale overheid kunnen veel efficiënter plaatsvinden met CBDC’s. Anderzijds zouden weinig mensen het prettig vinden als de overheid permanent toegang heeft tot hun volledige financiële geschiedenis. Bovendien kan het gebruik van CBDC’s overheden in staat stellen voorwaarden te scheppen voor hoe je je geld gebruikt. Er kan bijvoorbeeld bepaald worden waaraan of waar je je geld mag besteden.

Als een overheid bereid is agressief een ESG-mandaat na te streven, is het niet ondenkbaar dat dezelfde overheid de mogelijkheden beperkt waarop burgers energie mogen inkopen. De aankoop van benzine aan de pomp, of de hoeveelheid olie om particuliere woningen te verwarmen, kan aan banden gelegd worden. We zien nu al dat de EU experimenteert met het beperken van de energievoorziening tijdens piekmomenten. Bovendien kan de implementatie van CBDC’s de regeringen absolute controle over de energiemarkten geven door te voorkomen dat burgers met hun eigen geld rechtstreeks toegang krijgen tot secundaire markten.

In conclusie: ESG, maar wat is de prijs?

Gelukkig hebben de meeste westerse economieën die ESG-doelstellingen nastreven een democratisch gekozen regering. Als de inwoners van een land te veel negatieve impact voelen van een ESG-doelstelling, kunnen ze dus een nieuwe regering verkiezen. Bovendien kunnen mensen massaal protesteren als de negatieve effecten, zoals stijgende inflatie of een energiecrisis, te ernstig worden. Dit leidde eerder deze zomer tot protesten van de Nederlandse boeren tegen de overheid.

Overigens ervaren niet alleen westerse democratische landen spanningen omtrent de ESG-doelstellingen. Sri Lanka werd bijvoorbeeld beschouwd als een leider op het gebied van ESG. Het land ontving een score van 98/100 op WorldEconomics.com, en werd uitroepen als hét voorbeld voor landen die ESG-doelstellingen nastreven. Datzelfde beleid droeg echter bij aan een energietekort en een slechte oogst doordat er minder moderne meststoffen gebruikt werden. Dit leidde tot een voedsel- en energiecrisis en uiteindelijk zelfs de instorting van de regering van Sri Lanka.

Individuen hebben ook de mogelijkheid om te ontsnappen aan CBDC’s door gebruik te maken van Bitcoin. Een gedecentraliseerd peer-to-peervaluta die door niemand centraal wordt beheerd. Zo kunnen individuen min of meer hun eigen bank worden. Zolang iemand bereid is Bitcoin te accepteren als vorm van betaling voor energie, neemt de absolute controle van de overheid af. Dit leidt op zijn beurt tot meer concurrentie op secundaire markten voor energieproductie en -distributie, wat in het algemeen in lagere prijzen resulteert.